Justyna Spyrka – #GangPSC
Przeglądają w internecie zdjęcia kreatywnych planerów, z pewnością wielokrotnie zastanawiałaś się, jak ładnie pisać techniką brush lettering. Wydaje się to trudne i wymagające niesamowitych umiejętności, ale nie taki diabeł straszny, jak go malują. Jeśli:
- chcesz dowiedzieć się, co to jest brush lettering,
- masz ochotę zacząć naukę kaligrafii pędzelkowej,
- chcesz wiedzieć, jak pisać brush penem,
to jesteś w dobrym miejscu! Zapraszam na pierwszą część Minikursu letteringu. W tym odcinku poznasz narzędzia i podstawy pracy z kaligrafią pędzelkową.
To co, gotowa do startu?
Co to jest brush lettering?
Brush lettering, lettering, hand lettering, kaligrafia nowoczesna, kaligrafia pędzelkowa – istnieje wiele określeń, które dotyczą tworzenia ręcznie pisma dekoracyjnego. Dzisiejszy artykuł to nie miejsce na szczegółowe informacje o tym, czym jest brush lettering, ale warto w skrócie wyjaśnić, że ten rodzaj dekoracji to nie to samo, co kaligrafia tradycyjna, która z założenia jest elegancka, pisana piórem, stylizowana nieraz na dawne pisma, pełna zasad, geometrii… Hand lettering przeciwnie: jest szybki w wykonaniu, zabawny, lekki – to taka nowoczesna kaligrafia z przymrużeniem oka. Świetnie sprawdza się w dekorowaniu bullet journalu, ale możemy też wykorzystać go do tworzenia większych kompozycji.

Brush pen, ołówek i inne narzędzia do letteringu
Ustalmy, jakie narzędzia do brush letteringu będą przydatne:
- ołówek – na sam początek to najlepsze narzędzie do wyrobienia sobie pewnych nawyków w czasie pisania. Potem przydaje się do określania kompozycji poszczególnych słów i cytatów. Uwaga, do ćwiczeń letteringu nie nadaje się ołówek automatyczny. Lepiej też, żeby zwykły ołówek nie był naostrzony w szpic.
- cienkopis – posłuży nam do tak zwanego faux letteringu (to w następnym odcinku), ale przyda się też do dekoracyjnego pisania tak po prostu. Mój wybór to czarny cienkopis Faber-Castell.
- mały brush pen – szczególnie przydatny na początku przygody z letteringiem. Ze względu na mały rozmiar i dość sztywną końcówkę operuje się nim łatwiej niż dużym brush penem. Jego końcówka jest też mniej podatna na uszkodzenia, co zdarza się często niewprawnej ręce. Mój wybór: Tombow Fudenosuke, ale sprawdzi się też pisak pędzelkowy Pentel.
- duży brush pen – przyda się, gdy już nabierzemy nieco wprawy i rozmachu, aby tworzyć większe i bardziej skomplikowane kompozycje letteringowe. Polecam mazak Tombow ABT, bo jego końcówka, jak na ten rozmiar, stosunkowo łatwo daje się kontrolować. No i mamy obłędną liczbę kolorów do wyboru, a także gotowe zestawy brush penów.

- papier – to najważniejszy składnik hand letteringu, bo od niego zależy, jak łatwo bądź trudno będzie nam posługiwać się pisadłami oraz jak długo nam posłużą. Do pracy z brush penami musimy mieć papier gładki, ale nie śliski, i niechłonący tuszu. Zwykła kartka z drukarki sprawdzi się średnio – jest chropowata, dlatego nie tylko szybciej wyssie tusz z brush penów, lecz także przyczyni się do rozdwojenia końcówki i będzie utrudniać pracę. Ale można od niej zacząć, a z czasem zaopatrzyć się w lepszy papier: na przykład ten z Planera Pełnego Czasu albo wkładu do segregatora.
- szablony pdf do letteringu – przygotowałam dla Was szablony do pobrania i druku (na dole artykułu). Aby zaoszczędzić sobie trochę nerwów, a brush penowi cierpienia, warto wykorzystać je jako podkład pod papier z planera.
- zeszyt ćwiczeń do letteringu: alfabet podstawowy – to narzędzie, które krok po kroku pokaże ci, jak ładnie pisać brush penem.

W dzisiejszym odcinku będziecie potrzebować ołówka, małego mazaka pędzelkowego i szablonów do kaligrafii do druku. Przyda się też papier lepszy niż z drukarki.
Jak zacząć naukę brush letteringu?
Jedyna zasada brush letteringu mówi, że wszystko, co rysujemy „w dół”, ma być nakreślone grubą kreską, a to, co „w górę” – cienką. Na początek zróbmy kilka prób ołówkiem. Wykorzystamy kartę pracy numer 1.
Kreska w dół – mocno dociśnij grafit do papieru. Kreska w górę – nie dociskaj. I tak cały czas. To ćwiczenie pozwoli Ci wyrobić nawyk zmiany docisku narzędzia, gdy zmienia się kierunek rysowania. W łukach, falach i w kółkach staraj się płynnie przechodzić z mocnego nacisku w delikatny, tak, aby nie było widać, w którym dokładnie punkcie zmienił się nacisk.

W przypadku rysowania pełnych kółek każdy musi sam znaleźć sobie punkt, w którym chce to kółko rozpocząć. U mnie jest to zazwyczaj prawa górna krawędź.


Pracujemy powoli. Nawet jeśli Ci się wydaje, że dasz radę rysować szybciej – nie rób tego. W ten sposób łatwo przyzwyczaić nadgarstek do nieprecyzyjnych ruchów. O ile przy pracy z kaligrafią ołówkiem może nie być widać różnicy, o tyle przy bardziej delikatnym brush penie wyjdzie szydło z worka.
Jak pisać brush penem?
Kiedy już mniej więcej opanujesz technikę zmiany nacisku narzędzia w zależności od kierunku rysowania, czas na naukę pracy z brush penem.
Widziałam już chyba ze sto różnych sposobów trzymania pisadła w czasie pisania. I o ile w przypadku długopisu nie ma to aż takiego znaczenia, o tyle przy posługiwaniu się brush penem nie ma już miejsca na pełną dowolność.
Mazak pędzelkowy staramy się prowadzić zawsze pod kątem około 45 stopni w stosunku do powierzchni papieru.

Zbyt „płasko” położony brush pen uniemożliwi Ci rysowanie cienkich kresek. Z kolei zbyt „pionowo” trzymane narzędzie nie pozwoli na wykonanie szerokiego śladu, a dodatkowo zwiększy prawdopodobieństwo zniszczenia końcówki.



Jeśli już dobrze trzymacie brush pen, czas na pracę z szablonem numer 2. Wykonasz w zasadzie to samo ćwiczenie co z ołówkiem, ale tym razem wykorzystasz pędzelkową końcówkę. Tak samo jak wcześniej – wszystkie formy maluj powoli, nawet jeśli czujemy, że mogłabyś szybciej. Dzięki temu nadgarstek przyzwyczai się do konkretnych ruchów, a fale i łuki będą płynnie przechodzić z cienkiej w grubą kreskę i odwrotnie.

Różnica w grubości pomiędzy cienką a grubą kreską powinna wynosić mniej więcej 1:4. Jeśli ta proporcja będzie mniejsza, na przykład 1:2, to będzie nam ciężko optycznie rozróżnić, która kreska jest gruba, a która cienka. Większa różnica z kolei może się wydawać nieproporcjonalna. Jeśli prawidłowo trzymasz narzędzie, nie powinnaś mieć problemów z grubościami kresek.

Najtrudniejszą formą do narysowania brush penem jest kółko. Mnie bardzo dużo prób kosztowało wypracowanie płynnego przejścia z cienkiej do grubej kreski i z powrotem. Wszystko wymaga cierpliwości, więc jeśli na początku pojawia się mały kulfon – spokojnie. Pilnuj cały czas, aby wszystkie ruchy były powolne, i sama zobaczysz, że po chwili będzie już o wiele łatwiej.
Trening czyni mistrza, a początki nigdy nie są łatwe. Mam nadzieję, że zaszczepiłam w Tobie chęć do dalszego ćwiczenia brush letteringu.
Szablony pdf do kaligrafii i inne materiały do nauki handletteringu
Pełniejszy kurs brush letteringu znajdziesz w zestawie zeszytów ćwiczeń do kaligrafii. Jeśli nie masz pomysłu na zastosowanie tej techniki dekoracji, zerknij koniecznie do Wzornika Kreatywnego Planowania. Możesz też pobrać inne szablony do kaligrafii PDF.